" ΏΘΗΣΗ "

" ΏΘΗΣΗ "

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ ΙΣΩΣ Η ΠΙΟ ΠΑΛΑΙΑ ΓΝΩΣΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.



    Ο τραυλισμός είναι η πιο οικεία και ίσως η πιο παλαιά γνωστή διαταραχή της επικοινωνίας. Ο τραυλισμός ορίζεται ως διαταραχή της φυσιολογικής ροής και της ρυθμικής διαμόρφωσης της ομιλίας, η οποία είναι δυσανάλογη του ατόμου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο τραυλισμός είναι μία «διαταραχή στο ρυθμό της ομιλίας, κατά την οποία το άτομο γνωρίζει ακριβώς τι θέλει να πει αλλά εκείνη τη στιγμή ακριβώς δεν είναι σε θέση να το πει εξαιτίας μίας ακούσιας επαναληπτικής επιμήκυνσης ή παύσης ενός φθόγγου». Παρά το γεγονός ότι  η αιτιολογία του τραυλισμού δεν έχει πλήρως διασαφηνιστεί, υπάρχουν ερευνητικές αποδείξεις που καταδεικνύουν ότι ο τραυλισμός εκδηλώνεται ως συνδυασμός εγγενών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Σε κάποιες περιπτώσεις η προδιάθεση για τον τραυλισμό μπορεί να οφείλεται σε εγγενείς εγκεφαλικές βλάβες. Ωστόσο για ένα μεγάλο αριθμό παιδιών που τραυλίζουν δεν υπάρχει ούτε κληρονομικό ιστορικό τραυλισμού, ούτε ξεκάθαρες ενδείξεις εγκεφαλικής βλάβης.
 DYSLEXIA
     Άτομα που τραυλίζουν πιθανά να παρουσιάζουν και δευτερεύουσες μη λεκτικές και λεκτικές συμπεριφορές, οι οποίες θεωρούνται «μαθημένες» συμπεριφορές ως αντιδράσεις σε ένα ερέθισμα.  Οι συμπεριφορές αυτές είναι παρούσες μόνο κατά τη διάρκεια της δυσχερούς ομιλίας και το άτομο που τραυλίζει μπορεί να  έχει ή να  μην έχει αντίληψη αυτών. Στις μη λεκτικές συμπεριφορές συμπεριλαμβάνονται η αποφυγή βλεμματικής επαφής, μορφασμοί, πίεση χειλιών, κλείσιμο ματιών, επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις των άκρων. Στις λεκτικές συμπεριφορές συμπεριλαμβάνονται οι περίεργες διακυμάνσεις του τόνου και της έντασης της φωνής, οι  αυξομειώσεις της ταχύτητας της ομιλίας και οι εμβολοφρασίες. Συναισθηματικά ο τραυλισμός εκδηλώνεται με αίσθημα ντροπής, θυμό, άγχος, απογοήτευση ακόμη και άρνηση για τον τραυλισμό.
Ο τραυλισμός συνήθως εκδηλώνεται μεταξύ 2 και 5 ετών αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή κατά την παιδική ηλικία. Η συχνότητα εκδήλωσης του τραυλισμού φαίνεται να διαφοροποιείται στα δύο φύλα και η διαφοροποίηση αυτή είναι εμφανής στην πρώτη σχολική ηλικία (6-7 ετών) όπου κυμαίνεται 3:1 σε βάρος των αγοριών και 5:1 σε εφήβους ηλικίας 12-13 ετών. Επιπλέον, μικρά παιδιά τα οποία πρόκειται να μιλήσουν περισσότερες από μία γλώσσες τείνουν να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης τραυλισμού λόγω της ψηλότερης απαίτησης που επιφορτίζει τα κινητικά και γνωστικά συστήματα του παιδιού.


 


   Μεταξύ της ηλικίας των 18 μηνών και των 7 χρόνων, πολλά παιδιά περνούν στάδια δυσχέρειας στη ροή της ομιλίας που συσχετίζονται με την προσπάθειά τους να μάθουν να μιλούν. Τα παιδιά ηλικίας 18 μηνών έως 3 χρόνων με «φυσιολογικές δυσχέρειες στη ροή της ομιλίας» εμφανίζουν συμπτώματα όπως επαναλήψεις φθόγγων, συλλαβών και λέξεων, κυρίως στην αρχή της πρότασης. Συνήθως αυτές οι επαναλήψεις εμφανίζονται με συχνότητα μίας επανάληψης σε κάθε δέκα προτάσεις περίπου. Μετά τα 3 χρόνια, τα παιδιά με φυσιολογική δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας είναι πιθανότερο να επαναλαμβάνουν μονοσύλλαβες λέξεις (το-το-το γάλα...) ή φράσεις (θέλω να...θέλω να... θέλω να πιω γάλα) και λιγότερο πιθανό να επαναλαμβάνουν φθόγγους ή συλλαβές. Επίσης συχνά χρησιμοποιούν «γεμίσματα» (εμβολοφρασίες) όπως το «εεεεε» ή«εμμμ» και μερικές φορές αλλάζουν θέμα στη μέση μιας φράσης ή αφήνουν μία φράση ανολοκλήρωτη. Τα παιδιά με φυσιολογική δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας μπορεί να εμφανίζουν τα συμπτώματα της δυσχέρειας οποτεδήποτε αλλά είναι πιθανόν τα συμπτώματα να αυξάνονται όταν είναι κουρασμένα, ενθουσιασμένα, εκνευρισμένα ή υποχρεώνονται να βιαστούν να μιλήσουν. Επίσης, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη δυσχέρεια όταν κάνουν ερωτήσεις ή όταν κάποιος τους κάνει ερωτήσεις. Η δυσχέρεια που εμφανίζουν στη ροή της ομιλίας μπορεί να αυξάνει σε συχνότητα για αρκετές μέρες ή εβδομάδες και μετά να μειώνεται για εβδομάδες και μήνες σε βαθμό που δύσκολα να γίνεται αντιληπτή, μέχρι να ξανακάνει την εμφάνισή της αργότερα. Τυπικά, τα παιδιά με φυσιολογική δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας δε συνειδητοποιούν τα συμπτώματα και δε δείχνουν σημάδια έκπληξης ή δυσαρέσκειας
   Υπάρχουν καταστάσεις, οι οποίες αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης τραυλισμού σε συγκεκριμένες περιστάσεις και άλλες καταστάσεις που μειώνουν την πιθανότητα εκδήλωσής του. Ένας  από τους σημαντικότερους παράγοντες, ο οποίος αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης του τραυλισμού αποτελεί το βίωμα της επικοινωνιακής πίεσης, δηλαδή το άτομο είναι πολύ πιθανό να αναπτύξει τραυλισμό, όταν αντιλαμβάνεται την επικοινωνία ως μία πιεστική για τον ίδιο κατάσταση. Πιεστικές καταστάσεις για το άτομο μπορεί να είναι όταν μιλά σε κάποιο άτομο με κύρος, όταν λέει αστεία, όταν συστήνεται για πρώτη φορά και όταν μιλά στο τηλέφωνο. Επίσης, ένα άτομο  που τραυλίζει αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης του τραυλισμού όταν του ζητείται να επαναλάβει κάτι που είπε επειδή δεν έγινε κατανοητός  καθώς και η έκθεση μπροστά σε ακροατήριο όπως είναι  για τα μικρά παιδιά η απαγγελία ενός ποιήματος ή η λύση ενός προβλήματος στο πίνακα. Ένας δεύτερος βασικός παράγοντας που μπορεί να συντελέσει στη εκδήλωση του τραυλισμού είναι ο βαθμός της προσοχής που δίνει στην ομιλία του το άτομο που τραυλίζει καθώς για ορισμένα άτομα όσο μεγαλύτερη  είναι η αναμονή μέχρι να μιλήσουν τόσο πιθανότερο είναι να τραυλίσουν όπως για παράδειγμα όταν τα παιδιά περιμένουν να εξεταστούν από τη δασκάλα στο σχολείο.
   Καταστάσεις που μπορεί να μειώνουν ή να αποτρέπουν την πιθανότητα εκδήλωσης του τραυλισμού έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την απουσία βιώματος επικοινωνιακής πίεσης και τη μειωμένη επικέντρωση του ατόμου στην ομιλία του.  Έχει παρατηρηθεί ότι ο τραυλισμός εκδηλώνεται εξαιρετικά σπάνια όταν το άτομο που τραυλίζει διαβάζει δυνατά ταυτόχρονα με κάποιον άλλον ή λέει τα ίδια λόγια ταυτόχρονα με κάποιον άλλον. Το ίδιο συμβαίνει όταν αυτό που θέλει το άτομο να πει είναι ήδη γνωστό στον ακροατή, όταν τραγουδά και όταν μιλά με ένα συγκεκριμένο ρυθμό.
   Οι γονείς μπορούν να  βοηθήσουν σημαντικά τα παιδιά τους αν τους μιλούν χωρίς να βιάζονται κάνοντας συχνά παύσεις. Ο αργός και χαλαρός λόγος των γονιών είναι πολύ πιο αποτελεσματικός από το να δίνουν συμβουλές οι γονείς στο παιδί να μιλά πιο αργά.  Επιπλέον, θα βοηθούσε σημαντικά αν οι γονείς  μειώσουν τον αριθμό των ερωτήσεων που κάνουν στο παιδί, καθώς τα παιδιά μιλάνε πιο ελεύθερα εάν εκφράζουν τις δικές τους ιδέες, παρά όταν απαντάνε στις ερωτήσεις ενός ενήλικα.  Βοηθητικά λειτουργούν  οι εκφράσεις προσώπου και άλλες κινήσεις του σώματος των γονιών για να δείξουν στο παιδί, όταν τραυλίζει, ότι ακούν  το περιεχόμενο του μηνύματός του και όχι το πώς μιλάει. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό όλα τα μέλη της οικογένειας να μάθουν να μιλούν με τη σειρά τους και να ακούν τους άλλους όταν μιλούν. Τα παιδιά, ειδικά αυτά που τραυλίζουν, βρίσκουν πολύ πιο εύκολο να μιλάνε όταν υπάρχουν παύσεις χωρίς ομιλία και όταν έχουν την προσοχή αυτών που το ακούν. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο τρόπος αλληλεπίδρασης των γονιών με το παιδί τους. Οι γονείς μπορούν να δίνουν στο παιδί τους το μήνυμα
το μήνυμα ότι ακούν τι τους  λέει και ότι έχουν  αρκετό χρόνο να τους μιλήσει. Επίσης,  οι  γονείς οφείλουν να προσπαθήσουν να μειώσουν τις επικρίσεις, το γρήγορο ρυθμό ομιλίας, τις διακοπές και τις ερωτήσεις. Τελευταίο και ίσως το πιο σημαντικό από όσα αναφέρθηκαν, είναι οι γονείς να δώσουν το μήνυμα ότι αποδέχονται  το παιδί τους όπως αυτό είναι. Ο αργός και χαλαρός λόγος καθώς  και οι ενέργειες που κάνουν οι γονείς  για να βοηθήσουν το παιδί να χτίσει την αυτοπεποίθησή του σαν ομιλητής, είναι πιθανόν να αυξήσουν την ευχέρειά του στο λόγο και να μειώσουν τον τραυλισμό του.
Βιβλιογραφία
Κάκουρου Ε. & Μανιαδάκη Κ. (2006). Τραυλισμός. Η φύση και η αντιμετώπιση του στα παιδιά και στους εφήβους. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Καμπανάρου, Μ. (2007). Διαγνωστικά θέματα Λογοθεραπείας. Αθήνα: Έλλην.
Anderson N. & Shames G. (2013). Εισαγωγή στις διαταραχές επικοινωνίας. (Μτφρ: Τρίμμης Ν. & Ζιάβρα Ν.) Αθήνα: Πασχαλίδης.
Shipley K. & McAfee J. (2013). Διαγνωστικές Προσεγγίσεις στη Λογοπαθολογία. (Μτφρ: Βιρβιδάκη Ε.  & Ταφιάδης Δ.) Αθήνα: Γκότσης.
http://www.stutteringhelp.org/sites/default/files/TheChildWhoStuttersPediatricianGreek.pdf