ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η
Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ) περιγράφεται στο ICD 11 με τον κωδικό AB5Y. Βιβλιογραφικά η ΔΑΕ σημειώνονται και ως Διαταραχή της
Κεντρική Ακουστικής Επεξεργασίας. Ο
ορισμός σύμφωνα με την οργανισμό American Speech -Language- Hearing Association (ASHA.,2005) είναι η διαταραχή που
υπάρχει στην αντίληψη και προκύπτει από την επεξεργασία των ακουστικών
πληροφοριών που γίνεται στο Κεντρικό Νευρικό Ακουστικό Σύστημα.
Η
Διαταραχή μπορεί να παρατηρείτε τόσο σε
παιδιά, όσο και σε ενήλικες. Το αποτέλεσμα είναι να γεννά ελλείμματα σε νευροβιολογική βάση διαγνωστικά τόσο σε
ακουστικά προκλητά δυναμικά όσο και σε συμπεριφορικά ακουστικά τεστ. Στο κέντρο Ώθηση Ανάπτυξη Παιδιού και Εφήβου
υπάρχει η δυνατότητα αξιολόγησης των παιδιών με υποψία ΔΑΕ μέσω
συμπεριφοριστικών ακουστικών δοκιμασιών καθώς και παρέμβασης εφόσον κριθεί
απαραίτητο.
Η Διαταραχή
Ακουστικής Επεξεργασίας δεν συσχετίζονται άμεσα με απώλεια ακοής ή υψηλότερο
ουδό σε επίπεδο ευαισθησίας σε απλούς τόνους (ήχους). Το έλλειμμα ακουστικής
επεξεργασίας, μπορεί να συνυπάρχει με φυσιολογικό ακοόγραμμα. Τα άτομα με ΔΑΕ αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην
καθημερινότητα τους. Επηρεάζει τομείς όπως οι ακαδημαϊκές επιδόσεις, η
επικοινωνία, η εργασία καθώς και συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες (World Health Organization.,2021). Το γεγονός
αυτό μειώνει την λειτουργικότητα τους σε
καθημερινά έργα. Παράλληλα παρατηρείται μειωμένη απόδοση σε ακοομετρικά τεστ
όπως η ομιλητική σε θόρυβο (Speech in Babble-SinB) ή σε μη ομιλητικά τεστ
αντίληψης ήχων
(Iliadou.,et al.,2017). Η ΔΑΕ έχει επιβλαβή αποτελέσματα με χαμηλή
αυτοπεποίθηση, άγχος και κατάθλιψη σε ορισμένες περιπτώσεις.(Pranjic,2023). Προφίλ παιδιών
με Αυτισμό, Γλωσσικά ελλείμματα, ΔΕΠΥ,
Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά συνύπαρξης με τη ΔΑΕ
. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να ακολουθούν το άτομο και στην ενήλικη ζωή του (Iliadou.,et al.,2017). Η προαναφερόμενη
διαταραχή ονομάζεται Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ)
Παρακάτω περιγράφονται ορισμένες από τις δοκιμασίες, μέσω των οποίων συμπεριφοριστικά μπορεί να γίνει η αξιολόγηση για την ύπαρξη ΔΑΕ. Η δοκιμασίες αυτές εφαρμόζονται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και ειδικού λογισμικού προγράμματος. Παράλληλα τόσο από τους γονείς , φροντιστές και δασκάλους συμπληρώνονται ερωτηματολόγιά που βοηθούν τόσο στη διαγνωστική διαδικασία, όσο και στην παρέμβαση.
Ø Η δοκιμασία εντοπισμού κενών
Η δοκιμασία
εντοπισμού κενών θεωρείται μία άμεση προσέγγιση για την αξιολόγηση της
ικανότητας χρονικής ανάλυσης (Boets et al., 2006). Για αυτόν το σκοπό, υπάρχουν
δύο δοκιμασίες χρονικής ανάλυσης η δοκιμασία εντοπισμού κενών σε θόρυβο
(Gaps-in-noise, GIN), (Musiek et al., 2005) και η
δοκιμασία ανίχνευση τυχαίου κενού (Random Gap Detection Test, RGDT), (Keith.,2000).
Ø Η
αναγνώριση ομιλίας σε θόρυβο (Speech in Babble, SinB)
Η συγκεκριμένη δοκιμασία έχει δημιουργηθεί με βάση
συγκεκριμένες λίστες δισύλλαβων λέξεων οι οποίες χρησιμοποιούνται σε μεγάλη
συχνότητα στην ελληνική γλώσσα και είναι φωνολογικά ισορροπημένες
Ø Η
δοκιμασία διχωτικής ακοής
Η δοκιμασία της διχωτικής ακοής μπορεί να χορηγηθεί με
ερεθίσματα όπως φωνήματα, λέξεις, προτάσεις και αριθμούς. Στη δοκιμασία αυτή
δίδονται ταυτόχρονα διαφορετικά ακουστικά ερεθίσματα στο κάθε αυτί.
Συμπεριφορές που συχνά συναντάμε στα παιδιά με υποψία ΔΑΕ
μπορεί να είναι οι ακόλουθες:
·
Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να ακούσουν
και να ¨μεταφράσουν’’ σωστά ακουστικά ερεθίσματα . Η συνθήκη μπορεί αν είναι
κάθε φορά διαφορετική . Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να συμβαίνει σε ένα χώρο με
θόρυβο (σχολική τάξη, καφετέρια , γήπεδο, σπίτι κ.α) είτε και σε ένα ήσυχο
μέρος. Τα παιδιά αυτά έχουν την προαναφερόμενή δυσκολία στο να ακούσουν και να καταλάβουν αυτό
το ερέθισμα συγκρινόμενα µε άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας.
·
Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να ακούσουν
και να ¨μεταφράσουν’’ σωστά ακουστικά ερεθίσματα και έχουν συχνά την ανάγκη να
είναι πρόσωπο µε πρόσωπο, βλέποντας τον ομιλητή και προσπαθώντας να διαβάσουν
τα χείλη του.
·
Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να ακούσουν, να
συγκρατήσουν ή και να ανακαλέσουν περισσότερες από 2-3 πληροφορίες ( ήχοι,
αριθμοί, λέξεις) που εισέρχονται με ακουστικό ερέθισμα.
·
Τα παιδιά μπορεί να έχουν δυσκολία να ακούσουν
με προσοχή και να παρακολουθήσουν ανάλογα με το χρόνο που απαιτείται, συγκρινόμενα
µε άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας.
·
Τα παιδιά μπορεί να δείχνουν αφηρημένα και συχνά
να μην ανταποκρίνονται άμεσα σε ένα ακουστικό ερέθισμα.
Οι προαναφερόμενες συμπεριφορές
είναι ορισμένες από εκείνες που θα συναντήσουμε σε παιδιά με υποψία ή ύπαρξη
ΔΑΕ.